Wouduerch ënnerscheeden sech eigentlech Vokalen a Konsonanten? Wat kënnen déi eng, wat déi aner net kënnen?

Déi geschriwwe Sprooch hëlleft dem An dacks, déi betount Silb am Wuert ze erkennen.

Wat zeechent dee kuerze Vokal aus? A wéi passen d’Konsonanten sech un dee kuerze Vokal un?

Wéi funktionéiert d’Zesummespill vum laange Vokal mat de Konsonanten hannendrun?

Vu 4 e-Fäll, déi et am Lëtzebuergesche gëtt, ginn hei deen einfachen e an dee laangen ee beliicht.

Hei ginn déi 2 e-Fäll opgegraff, déi nach iwweregbleiwen: den e mat Accent aigu an den e mat Treema.

Wat ass eigentlech mat deem schwaach gehéierten e, deen een a Wierder mat i virum r oder mat u virum r héiert?

Gëllt beim ä virum r déi selwecht Reegel ewéi beim i an u virum r? Oder huet den ä virum r eege Reegelen?

Wat zeechent eng Vokalkoppel aus a wéi vill där Koppele gëtt et am Lëtzebuergeschen?

Wou stinn de k an den z an de Wierder a wéi passen se sech dem kuerzen oder laange Vokal un?

G ass net gläich g am Lëtzebuergeschen! Op d’mannst net am Geschwaten! Hei ginn d’Ënnerscheeder erkläert.

De lëtzebuergeschen h muss een am Prinzip héieren, fir datt een e schreift. E gëtt net geholl, fir e Vokal laang ze maachen.

Wat schreift een dann elo: f, v oder w? Hei eng Upak fir déi wichtegst Fäll.

Et schreift een am Prinzip ëmmer dee Konsonant, deen een héiert? De Konsonant um Enn vum Wuert kann deemno jee no Fall wiesselen?

Den n gëtt am Prinzip nëmmen da geschriwwen, wann een en och iwwerem Schwätzen tëschent de Wierder seet. Hei gëtt et elo den Detail dozou.

Wéi bei quasi all Reegel gëtt et och bei der n-Reegel e puer extra Fäll. Déi ginn hei am zweeten Deel beliicht.

Bei de Wierder aus dëser Reegel huet een de Choix: Den n halen oder ewechloossen!

Och wann een en am Wuert net héiert, géif de Buschtaf r no ie an ue dacks gär geschriwwe ginn!

Wat zeechent dee mëll geschwate Konsonant s aus? Wou kann en am Wuert stoen?

Wat mécht dee schaarf geschwate Konsonant s aus? Wéini muss en eenzel a wéini muss en duebel geschriwwe ginn?

Fält vun engem duebele Konsonant um Enn vun der Grondform eigentlech een ewech, wann, jee no Fall, um Enn vum Wuert aner Konsonante bäikommen?

D’Verbe reegele sech schéi konsequent iwwer d’Basisreegele vun de Vokalen an de Konsonanten.

Och mam zweeten Deel vun de Verbe kann ee säin orthografescht Wëssen opfrëschen, dat een aus de Basisreegele huet.

Wéi gi Singulierswierder aus dem Franséischen eigentlech am Lëtzebuergeschen iwwerholl?

Op wat muss een Uecht ginn, wann ee mat Wierder aus dem Franséischen e lëtzebuergesche Pluriel bilt?

Bei dëse Wierder gi lëtzebuergesch a franséisch Wuertelementer gemëscht. Meeschtens erkennt een dobäi awer nach gutt déi franséisch Originn.

Schléisse méi Wierder sech zesummen, bestëmme Facteuren ewéi Singulier oder Pluriel d'Reegel an et zielt och, ob et reng franséisch Zesummesetzunge sinn oder Më

Wéi wäit ginn englesch Wierder am Lëtzebuergesche schrëftlech iwwerholl? A wéini gräife lëtzebuergesch Reegelen och bei englesche Wierder?

Wat fir Elementer aus deenen zwou Sproochen liewen och am Lëtzebuergesche weider a wat gëllt bei Zesummesetzungen?

Dëse Video gräift virun allem Wierder a Fäll op, déi een heefeg am Alldag begéint a bei deenen een sech ëmmer nees d’Fro stellt: